مضامین طنز و شگردهای آن در غزلیات سعدی و حافظ

هنر در هر شکل و حالت در عین حالی که بیانگر دنیای درونی هنرمند است بازتاب اوضاعاجتماعی ـ سیاسی و اخلاقی عصر وی نیز می باشد، از سویی دیگر یکی از ملاکهای زیبایی وکمال در آثار هنری بیان غیرمستقیم و ابهام آمیز آن است .از جمله مهمترین ابزارهای هنرمندان بخصوص در هنر کلامی =( ادبیات ) در ارائه «طنز»غیر مستقیم کلام و بیان مضامین مرتبط با جهان اطراف آنان می باشد .استفاده از طنز در میان شاعران و نویسندگان ادب فارسی در ادوار مختلف دارای شدتو ضعف بوده، چنانکه در دوره آغازین شعر و ادب فارسی نمونه های قابل ملاحظه ای از آنمشاهده نمی شود، از قرن ششم به بعد اندک اندک کاربرد طنز در بیان مضامین اخلاقی،اجتماعی و سیاسی در شعر شاعرانی چون : سنایی، مولوی، سعدی، عبید زاکانی و حافظ کهنسبت به اینگونه مسائل در عصر خود حساسیت بیشتری نشان می دادند رو به افزونیگذاشت، این دسته از سخنوران از طنز به عنوان ابزاری کارآمد و کوبنده در جهت بیانبی رسمی های اخلاقی، اجتماعی و سیاسی در کلام خود بیشترین بهره را برده اند، در این بیننقش » سعدی « و » حافظ « که در یکی از پرآشوب ترین دوران سیاسی و اجتماعی تاریخایران می زیسته اند بسیار برجسته است .